.png)
Kitap: ZAMANIN KOKUSU Byung- Chul Han
Alıntılanan bölüm: Güzel kokulu saat
Antik Çin'e kısa bir sapma(sayfa 65-66)
Çin'de hsiang yin ( lafzi anlamıyla : kokulu mühür yazısı) adı verilen tütsü saatler on dokuzuncu yüzyılın sonuna kadar kullanılıyordu. Avrupalılar yirminci yüzyılın ortalarına kadar bunun sıradan bir buhurdanlık olduğuna inandı. Avrupalılar zamanı kokuyla ölçme fikrine, hatta zamanın koku biçimini alabileceği fikrine çok yabancılardı belli ki.
Bu saate " kokulu mühür yazısı " adı verilmesinin nedeni, yakılacak tütsü çubuğunu içeren kısmın bir mühür yazısı şeklinde olmasıydı. Tso Kuei, bir kokulu mühür yazısını şöyle tasvir eder : " Tütsü içkili toplantılarda veya Buda resimlerinin önünde yakıldığında ahşaba oyulmuş, mühür yazısı harfleri biçimindeki desenler ortaya çıkardı."(a) Tütsüye kazılı mühür yazısının tam ortasından geçen fitilin akkoru bütün yazıyı kat eder. Genelde yazı deseni içeren bir kalıp, toz haline getirilmiş tütsüyle doldurulur. Kalıp çıkarıldığında, tütsüden yazı ortaya çıkar. Yazı ya tek bir fu (şans) sembolünden ya da hepsi birden bir kôan ( Zen ustasının öğrencilerine ruhsal alıştırma için verdiği, gayet veciz ve genelde muammalı sözlere verilen ad) oluşturan çok sayıda sembolden oluşur. Bu mühür yazılı tütsülerden birinin üzerindeki gizemli kôanlardan birinde, Çiçeklerimi alana kadar daha kaç hayatın sönmesi gerekiyor? yazar mesela. Mührün tam ortasında " çiçeklerim" sözcüğünü ifade eden bir çiçek resmi bulunur. Mühür de erik ağacı veya çiçeği şeklindedir. Tütsünün akkoru bu simgeden diğerine, bütün mührü eriterek kat ederken çiçek kôan'ını ortaya çıkarır.
Hsiang yin esasen, çok sayıda parçadan oluşan tütsü saatin tamamına verilen addır. Tütsüden yapılma koku mührü, harf veya sembol şeklindeki deliklerle kaplı bir kapakla hava akımından korunan süslemeli bir kutu içinde yanar. kutunun üzerine genelde felsefi sözler veya dizeler oyulmuştur. Yani saatin tamamı kokulu sözler ve imgelerle kaplanmıştır. Üzerine kazınmış sözlerin anlamı bile adeta bir koku yaya etrafa. Kapağında çiçek şekilli bir ağız olan bir hsiang yin'in yan bölmelerinden birinde şu şiir bulunur:
Çiçekleri görüp
Bambuya kulak verince
Huzur bulacak kalbin.
Sorunların silinip gidecek
Yanıyor toprak
Kokulu bir müziğin
Olacak...
....
(a) : alıntılandığı yer: Silvio A.Bedini, The Trail of Time, Time Measurement with Incence in East Asia, Cambridge,1994
***
Kokulu mühür çok ilginçmiş, bunu görmemiştim daha önce. Sözler anlamlı ve güzelmiş. Güzel kokular hep olumlu etki yapar. Paylaşım için teşekkürler. 😊
YanıtlaSilZarif bir düşüncenin ürünü bu tütsü saatler kesinlikle,. Bu konu kitapta birkaç sayfayı işgal ediyor ama küçük bir kuple paylaşmak yeterli diye düşündüm:)
Silalla alla sayende ilginç bişi öğrendik yineee :) belgeselcilik eğilimi var zaten sende :)
YanıtlaSilKitabı okumaktan çok keyif aldığımı söyleyemem ama farklı ve ilginç şeyler de öğrendim bu vesileyle.
SilÇok ilginçmiş. Epeydir yoksun sanki . Bahar bayramın kutlu olsun Vakt-i Dem :))
YanıtlaSilTeşekkür ederim, senin de bahar bayramın kutlu olsun ☺️ Öyle oldu biraz , çoğu blogdaşım yazdıkça kendilerini daha iyi hissettiklerini söylüyor ama bende böyle işlemiyor galiba süreç.Bir yerlerde bir şeyler evrildi sanki, beklemeye aldım ben de şimdilik, bakalım bi
SilYeni yazı bekleriz :)
YanıtlaSilBekliyorum ben de ama ....bakalım:) teşekkürler
Sil