12/22/2023

SU DÜNYASININ İLGİNÇ CANLILARI

 

Su dünyası çok ilginç ve şaşırtıcı  yeteneklere sahip canlılara sahip. İstisnalar kaideyi bozmaz cümlesindeki istisna oluyorlar çoğu kez ve bunca şaşkınlığın sebebi de istisna oluşları olsa gerek. Bu istisna olanlardan birkaçını neden paylaşmayayım ki  dedim ve klavyeyi elime aldım. Ben gibi meraklı iseniz şayet sizi aşağıya doğru alayım :)



COPELLA ARNOLDİ ; Yaygın olarak sıçrayan tetra olarak bilinen bu balıklar üremesi en ilginç olan canlılardan biri.  Güney Amerika'ya özgü olan bu balıklar su yüzeyine yakın yüzüyorlar ve suya en yakın mesafede olan yapraklara aynı anda sıçrıyorlar. 3 saniye kadar asılı duruyorlar bu yaprakta ve  yumurtalarını yaprağın üzerine bırakıyorlar. Birkaç kez bu şekilde sıçrayıp 100 ile 200 arası kadar yumurta biriktiriyorlar yaprağın üzerinde. Uzun kuyruklu olan erkek bireyin bu noktadan sonra işleri yoğunlaşıyor. Sıcakta,  döllenmiş yumurtalar kurumasın diye uzun kuyruğunun yardımı ile düzenli olarak su sıçratıp , yapraktaki yumurtaları ıslatıyor. Bu hal yumurtaların içinden minik copella arnoldi'ler çıkana kadar devam ediyor. İzlemek için şuraya bakabilirsiniz.



DENİZATI ;Deniz atlarından daha önce burada ,  doğum hadisesini dişinin elinden almış bir canlı var a dostlar şaşkınlığı ile bahsetmiştim :)  Resimde gördüğünüz gibi, erkek denizatı kesesinde döllenmiş yumurtaları yani bebişlerini taşıyor, anneleri ise firarda. Küçük denizatları doğar doğmaz babalarını terk ediyor, ebeveyne ihtiyaçları yok. Hüzünlü olan yanı  doğum yapan erkek denizatı, yavaş yavaş gözlerini kapıyor su dünyasına. Denizatının doğum anını şurada izleyebilirsiniz.







SARIBAŞLI ÇENE BALIĞI ; Karayip Denizi'ne özgü bir balık olan bu türün erkekleri yine pek bir çalışkan. Erkek sarıbaşlı çene balığı, çenesinin yardımı ile kumları alıp atarak bir yuva kuruyor kendisine. Eşi  bu yuvanın içine  yumurtalarını bırakıyor ,erkek gidip onları döllüyor sonra  hepsini ağzının içine alıyor. Kuluçka evresi boyunca ( 5-7 gün arası)  yumurtalar, babanın  ağzının içinde kalıyor. Temiz oksijen alması gereken bebişler  için, yer yer çok hızlı hareketlerle yumurtaları ağzından püskürtüp tekrar aynı hızla geri alıyor ağzına baba. Bu öylesine hızlı bir eylemmiş ki yakalayabilmek uzun uğraş ve sabır gerektiyormuş. Yavrularını ağzında taşıyan babayı  şuradan izleyebilirsiniz.







DUMBO AHTAPOTU ; 13 türü bulunan bu canlılar isimlerini kafalarından çıkan  büyük kanatlar yüzünden çizgi film dünyasından almış. Erkek bireyleri spermlerinin bulunduğu bir keseyi ( ya da paketi )  uzun kollarından biriyle dişiye veriyor. Dişi de bu keseyi alıp saklıyor. Dişi, uygun çevresel şartlar ve yumurta olgunluğuna ulaştığı vakit bu paketten aldığı sperm ile yumartasını döllüyor. Kullanmadığı spermleri yine muhafaza etmeye ve uygun şartlarda kullanmak için elinin altında tutmaya devam ediyor. Çok nadir olan bir türü var ki, hayalet dumbo ahtapotu,  Hawaii adaları açıklarında tespit edilmiş. Bu nadir türü şuradan izleyebilirsiniz.







ÖLÜMSÜZ DENİZANASI ; İlginç üreme sistemine sahip olan canlılardan değil bu sefer ki misafirimiz. Yeteneği çok daha ilginç. Bilimsel terimlerine girmeden olayı kabaca şöyle anlatacak olursam ; ilk başta bitki sınıfından bir canlıymış gibi görünüyor bu canlı; sabit, hareketsiz, olduğu yerde duruyor öylece. Büyüdükçe ikinci evresine geçiyor ve bildiğimiz denizanası görünümlerine kavuşuyor. Hareket edebilen, eşeyli üreyen. İleriye doğru akan yaşam serüveni  , turritopsis dohrnii denilen nam-ı diğer ölümsüz denizanalarında , ileriye değil geriye akıyor. Yetişkin olup, yavru sahibi olduktan sonra yeniden ilk başlangıçtaki haline yani bitkiymiş gibi görünen o ilk haline geri dönebiliyor.  Lakabı da bu yüzden ölümsüz. 



Sizlerin de paylaşmak istedikleri varsa ( ki makbule geçer) yorumları alayım :)


6 yorum: