3/27/2021

BLACK HOLE APOCALYPSE - NOVA


 

Kara Deliklerin gizemli dünyasına yapılan bir yolculuk Black Hole Apocalypse.  Konu fazlasıyla gizemli ,merakımı cezbetti. " Anlaşılması zordur" , "fizik, uzay, teori...yok, yok, benlik değil"  önyargısı da bolca tereddüt getirdi. Ve sonunda , merakım galip geldi.


Belgesel diye izlemeye başladığım Black Hole Apocalypse , 1974'den beri Amerika'da yayınlanan bir bilim programı olan Nova'nın  45.sezonun 1.bölümüymüş. Simülasyonlarla , görsellerle desteklenen  konunun anlatımı oldukça anlaşılır ve sade. Konuyu açıklayan bir sunucu, uzman kişiler ve çalışmaların bizatihi içinde yer almış bilim insanlarının yer aldığı program, Kara Delik fikrinin ilk ortaya çıkışından  2015 yılında  varlığını kanıtlayan ses dalgasına kadar olan süreci anlatıyor. Yaklaşık 2 saat süren program kesinlikle hayranlık uyandırıcı.


Kara Deliklerin varlığı "doğa anlayışımıza aykırı"  olduğu gerekçesiyle,   bilim insanları konu ile ilgili teorilerini gerçek dışı(!)  kategorisine koymuş gibi görünmüşler ama  çalışmalarından, olmaz denilen teoriden hiç vazgeçmemişler. Açıklanamaz buldukları şeylerin , kara deliklerin varlığını kabul ettikleri takdirde açıklanabilir olduklarını gözlemledikçe onun varlığına , gerçekliğine daha çok inanır olmuşlar . Esas meseleleri ise şu olmuş :


"Kara delikler kesinlikle görünmezler."


Görünmeyen bir şeyi görünür yapmak için  kullandıkları yöntemler, icat ettikleri araçlar ve tüm ekipmanlar bir bilim insanının 40 yılına mal olabilmiş.



Kara Deliklerin ilk keşfi yani kesinlikle görünmez olan şeyin varlığının kanıtlanması  LIGO HANFORD GÖZLEMEVİ'nde  gerçekleşiyor. Programın ilk kısımlarında şu bilgi veriliyor;


 "Kozmos'ta bir yer de, bir milyar yıldan daha uzun süre önce iki devasa kara delik, ölümcül bir karşılaşmada birbirlerini çevrelediler. Gitgide daha hızlı dönerek birbirlerine yaklaştılar, ta ki birbirlerine çarpana kadar. Kara delikler dışarı doğru yayılan dalgalar üretti. Bunlar tıpkı davulun üzerinde ki titreşimler gibiydi. Uzay da kendi dokusunda çınladı. Çarpışma , devasa bir patlamaya neden oldu. Bu esnada tüm evrenin 50 katı kadar gücü dışarı verdi. Bu ısı, ışık ya da ses dalgası değil, yer çekimi dalgasıydı."


Alman bilim adamı Karl Schwarzschild , I.Dünya Savaşı'nda yapılan top atışlarını ve topların aldığı yolu gözlemleyip uzay-zaman bükülmesi teorisini şekillendiriyor ve Einstein'e gönderiyor. Ve böylece Kara Deliklerin görünür olma yolunda ki ilk tohumları  atılmış oluyor.


Kara Delik nedir ? sorusuna en basit haliyle cevap veriliyor öncelikle belgeselde ( program) . İlerledikçe kara deliklerin tek bir şey olmadığı, çeşitleri ve varyantları olduğu, bunların neler olduğu ve nasıl bir döngüde olduğu da anlaşılır bir biçimde ifade ediliyor. 


Kara Delikleri muhteşem yıkım makinaları olarak tariflemek yanlış olmaz. İçine düşen belli bir seviyeyi geçmiş ise geri dönülmez bir yola girmiş demektir. Akıbeti büyük bir soru işareti. Küçük bir sönmüş yıldızın yerinde oluşan kara delikten tutun devasa galaksilerin merkezinde olan kara deliklere kadar birçok öngörü, teori ,kabul gören teori var. Tıpkı bir kasırga ya da girdap gibi , kuvvetli ve karşı konulmaz bir yer çekim ile kendisine yaklaşan her şeyi içine çeken , kaçmasına fırsat vermeyen , yuttukları ile sürekli genişleyen , büyüyen, zaman çizgisini kırmak hatta duraksatmak , dipsiz bir kuyuda durmaksızın düşme hali gibi kolay tahayyül edilemeyen ama var olan bir gerçek.  İçinde bulunduğumuz Samanyolu Galaksisi'nin tam merkezinde devasa bir kara deliğin varlığını öğrenmek minik çaplı, dramatik bir an yaşamama sebep oldu. 


Kara Deliğin görüntüsünü elde etmek  onun değil, gölgesinin görüntüsünü elde etmek demekmiş. Ve nihayetinde kesinlikle görünmeyen şey görünür olarak fotoğraflanabilmiş. 


Kesinlikle izleyin ve izlettirin bu programı. Ben gibi ön yargılarınız varsa hepsini bir kenara koyun ve bu gizemli dünyanın sırlarına kulak verin.


21 yorum:

  1. Karadelik, büyük patlama, bir çoğumuzun ne olduğunu yada ne anlatılmak istendiğini anlamadan ön yargı ile yaklaştığımız konular. En azından izleyerek yada öğrenerek değerlendirme yapmak en doğrusu diye düşünüyorum. Teşekkürler öneri için:-)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Rica ederim :) Benim açımdan isimleri bile ürkütücü geliyor, o denli şartlamışım ki kendimi anlaşılması zor meseleler olduğu konusuna yanına dahi yaklaşamadım. Bu ilk tecrübemle dili zor bir anlatım ile karşılaşsaydım, muhtemelen yanına bir daha yaklaşamazdım.

      Sil
  2. İlgi çekici bir konu, paylaşım için teşekkürler. Küçükken uzaya çok ilgim vardı ama büyüdükçe hayatın sıradanlığında körelip gidiyor merakımız.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Rica ederim:) Hayat akışında çoğu sey böylesi bir akıbete ugruyor ne yazık ki ama yine de temelde olan merak yok olmuyor.Uygun ortamda yeniden zuhur edebiliyor. Benim için böyle oldu uzay konusu diyebilirim.

      Sil
  3. Harika bir yazı olmuş. Bir ara kara delikler ile ilgili çok belgesel seyrettim. Bulduğum her yazıyı okudum. Şu an hiçbirini hatırlamıyorum. Ama ilgim aynen devam ediyor. Beni korkutuyorlar aynı zamanda büyülüyorlar da,yazınızı okurken o zamanlara gittim. Kesinlikle seyredeceğim. Bilgi için teşekkür ederim :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Ben haberlerde duydum ve orada bıraktım. Konuya dair öğrendiğim şeyler bu programdan. Muhteşem bir matematik var bu düzende. Hayranlığım katbekat arttı.

      Keyifli seyirler şimdiden:)

      Sil
  4. Keyifli seyirler şimdiden 😊

    YanıtlaSil
  5. izlicem tabii, saol yaa, ben de dün dergi okudum, kara delikler vardı, son yazımda :)

    YanıtlaSil
  6. Şu aralar vaktim pek yok ama gerçekten ilginç ve üstelik bilgilendirici bir konu. Vakit bulunca film izlemek yerine bunun başına iki saat oturup biraz kara delik eğitimi alayım :D Öneri için çok teşekkürler ^^

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Rica ederim:) Keyifli seyirler diliyorum şimdiden.

      Sil
  7. Ben tezimde metafor olarak kara delikleri kullanıyorum. Bunu da kesinlikle izleyeceğim. İşime yarayacak şeyler bulabilirim belki :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Donanımlı bir program, sıfır bilgi ile girip büyük bir yükleme ile çıktım :) Umarım istediğiniz tarzda bir şeyler bulabilirsiniz.Keyifler seyirler ve teziniz de kolaylıklar diliyorum.

      Sil
  8. Kesinlikle izleyeceğim. Yazınız için çok teşekkürler ellerinize sağlık :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben teşekkür ederim:) Keyifli seyirler diliyorum.

      Sil
  9. Bu tür konular çok ilgimi çekiyor. Teşekkür ederim tavsiye için😊🤚

    YanıtlaSil
  10. Konu başlı başına ilginç zaten, merak ettim bakacağım bu belgesele... İnsan anlamakta zorluk çekiyor bazen ama bu bilimsel belgeselleri çok seviyorum...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Burada ki anlatım anlaşılır ve sade, bu fazlasıyla artı puan demek :) Keyifli seyirler şimdiden.

      Sil