DAVA - KİTAP

KİTAP HAKKINDA ;

-Kitap ,Dava ve Ek Bölümler olmak üzere iki kısımdan oluşuyor.

-Ek bölümler ;  Tamamlanmamış Bölümler, Günlük'te "Dava",Bu baskı İçin ve  "Dava" üzerine bir yorum şeklinde 4 ayrı başlığı kapsıyor.

-Kafka yazdığı romandan memnun kalmamıştır bu yüzden yazılan metinleri yollamamayı tercih eder ancak bir şekilde ele geçirdiği  "Dava"  manüskrisini okuyan  Max Broad ,Kafka ile aynı yargıları paylaşmaz ve 1921'de yayınlanan bir yazısında Dava'yı ,Kafka'nın en büyük yapıtı diye niteler.

-Roman baskıya verilmek üzere Kafka tarafından asla gözden geçirilmediğinden ,içerik bakımından bazı tutarsızlıklar barındırır kendisinde.

***

"Biri iftira atmış olacaktı Josef K.'ya ; çünkü bir sabah durup dururken tutuklandı"



diye başlıyor kitabın ilk cümlesi. Josef K. sebebini bilmediği bir mevzu yüzünden tutuklanır ve Dava'sı başlar.Bu öyle bir Dava'ki tüm kitap boyunca ne olduğu sır olarak kalır.K. sır olarak kalan Dava'sını önce hiç umursamaz ,sonra Dava onu kendine çeker ve kendisini çekip alamaz.

Bi hayli ilginç bir kitap olduğu söyleyebileceğim ilk şey sanırım.Sürekli belirsiz kalan,bir sonucu olan ama ne olduğu anlaşılmayan ,varlığı hissedilen ve kendisini sürekli hatırlatan buna rağmen kulaktan duyma bilgilerden ve bunlara istinaden ek olarak kişisel yorumlardan öteye geçmeyen  , aslında ne olduğunu kimsenin bilmediği bir olgu bir de adeta  labirentin içinde dönüp dolaşıp yine aynı yerde kendini bulan,bir arpa boyu yol alamayan  bir karakter var.

Josef K.da bu bilinmezliğin getirdiği yorgunluk, yılgınlık ve tahammülsüzlük hali ,okuyucuya da pekala sirayet ediyor.

"Katedral" bölümü en zorlayıcı ve en sevdiğim bölüm oldu.Bu bölümde anlatılan  "Kapıcı ve taşralı adam" öyküsü ,tüm olayı irdeleyen,düşündüren,beyin fırtınası yapmaya teşvik eden ,sağlam bir bölüm.Kafka'nın en çok beğendiği ve içine sinen "Kapıcı" öyküsü  yayınlatmaya değer bulduğudur ve bu hikaye  1915'te "Kanun Önünde" ismiyle basılır.


Genel olarak beni Dava'dan çok ek bölümlerin etkilediğini söyleyebilirim.Kafka'nın Günlüğüne "Dava" hakkında düştüğü notları okumak ,O'nun ruh halini,düşüncelerini,umut ve umutsuzluk arasında gidiş-gelişlerine şahit olmak,yazarlık sürecinin nasıl sancılı bir yol olduğunu görmek hayli ilginç ve dikkat çekiciydi.

Öte yandan yukarıda paylaştığım birkaç bilgi notunun çok daha fazlası "Bu Baskı için" bölümünde teferruatlı olarak anlatılıyor.Yazar ve yayıncı arasında ki süreç,dönemin şartları keza öyle

Ek Bölümler başlığında yazılan metinler yine romanın parçası ama romanın içinde değil.Açıkçası etkileyici de değil.Karakterleri tamamlamaya çalışma gibi ama yetersiz yine.Bu da Kafka'nın tamamlanmış bölümler ve tamamlanmamış bölümler diye ayrı ayrı tasnifler hazırlaması,baskı için de gözden geçirmemesi yüzünden.Yayıncı da,kendince birleştirmeler yapmamış.

Ve en can alıcı kısım "Dava üzerine bir yorum" başlığı.Bu yorum Heinz Politzer'in S.Fischer yayınevinde 1965 yılında çıkan "Franz Kafka,der Künstler" adlı yapıtından alınma.Dava'yı ,karakterleri,olay örgüsünü hatta mekanları Kafka'nın günlüklerine,sözlerine,inanç değerlerine,yaşamış olduğu olaylara,diğer kitaplarında ki karakterlere atıfta bulunarak yorumlar.Bu yorum,Dava'nın anlaşılması hususunda oldukça kıymetli,okuyucu içinde büyük bir hediye.




ALTI ÇİZİLİ SATIRLAR;


Bir kez soracağı sorularla öğrenmesi gereken bilgileri öğrenmemişti kendisinden.Oysa bu konuda sorulacak neler yoktu!Önemli olan sormaktı.


"Sanıkları koridorda gördüm,beklemeleri bir boş geldi ki bana ! " dedi K.
"Beklemek boşuna değildir " dedi Tüccar."Boşuna olan işi tek başına yürütmeye kalkmaktır"


Ressam; oracıktaki küçük bir masadan bir pastel boya alıp,figürün kenar kısımlarında çalışmaya koyuldu ama yinede K. figürün ne olduğunu çıkaramadı. "Adaleti canlandırıyor" dedi ressam sonunda. Bunu işitince : "Şimdi bildim" dedi K.  "Şu gözlerinde ki bağ,şu da terazi olacak ama topuklarında kanatlar var,havada uçuyor sanırım?"  "Evet" dedi Ressam ,"böyle sipariş verdiler de. Doğrusunu isterseniz  Adalet ve Zafer tanrıçası bir arada".  "İyi bir bağlantı değil bu " dedi K., gülümseyerek "Adalet Tanrıça'sının olduğu yerde durması gerek,yoksa terazi sallanır,adil bir yargıya varılamaz". Ressam. "Ben sipariş verene bakarım " diye cevapladı.